• 

Wat is slaap?

Slaap is een dagelijks terugkerende toestand van lichamelijke en geestelijke rust. De meeste spieren ontspannen en je bewustzijn is laag, net als de hartslag en de ademhaling. Je hersenen houden prikkels van buiten tegen tijdens slaap.

Waarom hebben we slaap nodig?

De meeste mensen gaan ’s avonds naar bed en vinden het fijn dat ze weer mogen slapen. De ongeveer 1,5 miljoen Nederlanders die niet goed slapen zien er tegenop als het weer bedtijd is.

Gemiddeld genomen slapen we tussen de zeven en acht uur. Onze slaap is opgebouwd in 5 cycli van elk 90-120 minuten. 1 cyclus bestaat uit 5 fasen. Na deze 5  fases ben je even wakker, vaak onbewust, en begint de hele slaapcyclus weer opnieuw.

Het eerste deel van de slaap, 4-5 uur zit vooral de belangrijke en herstellende diepe slaap. Dit deel is, samen met een goede lichamelijke en geestelijke ontspanning voldoende voor herstel. De rest van de slaap bestaat uit een minder diepe slaap en droom je meer.

Onderzoek geeft aan dat in deze slaapfase ons werkgeheugen leeg gemaakt wordt en worden er verbindingen gelegd om ons geheugen weer op scherp te zetten en weer nieuwe informatie op te kunnen nemen. Ook bewegen overdag is positief voor de aanmaak van nieuwe verbindingen in je hersenen.

Waarom slaap zo belangrijk is bij kanker

Slaapproblemen kunnen grote gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven. Ze kunnen leiden tot:

• vermoeidheid
• minder goed omgaan met stress
• verstoring van cognitief functioneren, denken, concentreren, reageren
• stemmingswisselingen
• verminderd functioneren immuunsysteem
• pijn in negatieve zin beïnvloeden

Onderzoek heeft aangetoond dat kankerpatiënten zowel voor al na de behandeling 63% te weinig slaap krijgt, waarvan 37% te vroeg wakker wordt, 40% problemen heeft met inslapen en 59% een combinatie hiervan.

Goede slaap is ontzettend belangrijk bij kanker en bij het herstellen van kanker.

Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat een slechte slaap invloed heeft op de terugval bij kanker.

De visuele cirkel van slapeloosheid.

Slecht slapen leidt tot stress, angst en zorgen. Dit leidt weer tot lichamelijke inspanning. Wat weer leidt tot verkeerde slaapgewoonten en leefwijze, waardoor je weer slechter gaat slapen.

Tijdens de slaap:

• Komen lichaam en geest tot rust
• Je spieren ontspannen en hersengolven vertragen
• Hartslag en ademhaling vertragen
• Hersenen blokkeren prikkels van buitenaf
• Bewustzijn verlaging
• Slaap is net als eten een eerste levensbehoefte.
• Worden afvalstoffen afgevoerd
• Hersenen en lichaam blijven actief → kost energie

Tijdens de slaap wordt het hormoon melatonine aangemaakt, melatonine is een heel belangrijke prikkel voor ons immuunsysteem.

Het immuunsysteem, ons afweersysteem is onmisbaar onderdeel van ons lichaam. Het ruimt iedere dag ziekteverwekkers op en beschermd ons tegen infecties. Ook kan het immuunsysteem kankercellen doden en opruimen.

Bij langere tijd slecht slapen kan de verhouding tussen melatonine en cortisol (stresshormoon) beïnvloed worden en dit heeft weer invloed op het gedrag van kankercellen.

Slaap is wat je overdag doet/beleefd. Voeding, beweging, ontspanning, kunstlicht, stress, fysieke en mentale rustmomenten, piekeren, genieten, alles wat je overdag doet wordt ’s nachts verwerkt.

Het effect van een powernap/middagdutje bij kanker

Als je kanker hebt of herstellend bent is een middagdutje van 1,5 uur, een hele slaapcyclus aan te raden. Een middagdutje van 1,5 uur heeft ook een positieve invloed op een goede nachtrust, maar ook op herstel en het functioneren op je lichaam. Overdag rust werkt weer door in je nacht. Altijd maar doorgaan, ik ben nu fit dus ik ga nu nog maar even door, werkt niet. Je bent dan ’s avonds te moe, waardoor je lichaam niet in de rust kan komen. Wat bij een gezond iemand 20 minuten nodig heeft om te herstellen is bij iemand die ziek is 1,5 uur.

De voordelen van een middagdutje/powernap

Vaak nemen we daar de tijd niet voor, je bent op je werk, de kinderen zijn er en eigenlijk vind je dat dit toch echt voor oudere en zieke mensen is. In Amerika zijn er bedrijven die de werknemer ruimte bieden voor een middagdutje. Een middagdutje van maximaal 20 minuten en bij ziekte 1,5 uur is goed voor je concentratie, heeft positief effect op hart en bloedvaten en het verlaagd je bloeddruk.  Maar je maakt ook nieuwe verbindingen aan in je hersenen, waardoor je weer beter nieuwe informatie op kunt slaan. Nou wie wil dat nou niet!

Amerikaanse wetenschappers hebben inmiddels ontdekt dat mensen die zojuist een middagdutje hebben gedaan, gemakkelijker nieuwe informatie opslaan in hun geheugen (tot 20% vooruitgang). “Volgens professor Matthew Walker zorgt een middagdutje ervoor dat informatie vanuit het korte-termijn-geheugen wordt overgedragen aan het lange-termijn-geheugen. “Je kunt het vergelijken met de inbox van je e-mail”, aldus Walker. “Die maak je leeg, zodat je weer nieuwe berichten kunt ontvangen.”

Na een powernap, een middagdutje van 20 minuten en bij ziekte 1,5 uur:

• functioneert je lichaam beter
• heb je een betere concentratievermogen
• heb je een beter werking van je geheugen
• minder stress
• word je creatiever
• word je alerter
• krijg je meer positieve energie

Het beste kun je een powernap/middagdutje aan het begin van de middag doen in een rustige omgeving met gedimd licht èn zorg dat je niet gestoord wordt.

Een slaapcoach

• Brengt slaapproblemen in kaart
• Begeleid bij slaapproblemen
• Slaapproblemen aanpakken en laten overwinnen
• Heeft kennis van inslapen en doorslapen
• Geeft inzicht in slaappatroon
• Geeft je inzichten dagelijkse activiteiten m.b.t. slaap
• Helpt bij meer kwalitatieve slaap te laten krijgen
• Geeft tips en doeltreffende technieken
• Gaat met client samen een begeleidingsvorm zoeken (clientgericht)